مطالعه تطبیقی قلمرو قاعده‌ی اکثریت در شرکت‌های سهامی: حقوق انگلستان و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه شهیدچمران اهواز

چکیده

قاعده­ی اکثریت یکی از اصول بنیادین مربوط به حکومت شرکتی در شرکت­های سهامی و حقوق شرکت­های غالب کشورهای دنیا از جمله انگلستان و ایران بوده است. بر اساس این قاعده تصمیمات جمعی در شرکت­های سهامی با رأی اکثریّت سهامداران اتّخاذ و رعایت چنین تصمیماتی برای شرکت و تمامی اعضای آن به ویژه اقلیّت سهامداران کهممکن است با آن تصمیمات مخالفت کرده باشند الزامیست. هر چند بنا بر قاعده همه­ی سهامداران در شرکت­های سهامی باید به تصمیمات مصوّب با رأی اکثریت مطلق گردن نهند، اما این به معنای آن نیست که قاعده­ی اکثریت در هر شرایطی و نسبت به هر موضوعی حاکم خواهد بود. حقوق شرکت­ها به طور معقولی قلمرو قاعده­ی اکثریت را محدود می­کند. حقوق شرکت­های انگلستان در مقابل احتمال سوءاستفاده­ی سهامداران اکثریت، محدودیت­هایی را بر قلمرو اعمال قاعده­ی اکثریت پیش­بینی کرده است. چنین محدودیّت­هایی را می­توان به طور کلّی در دو گروه دسته­بندی کرد: دسته اول ناظر به قواعد و مقررات حقوقی و قانونی است، از این لحاظ که اطاعت از قوانین بر همگان واجب است. دسته دوم به محدودیّت­های ناشی از قرارداد شرکت اشاره دارد، که رعایت آن بر مبنای حاکمیّت اراده­ی طرفین الزامی است. در مقابل، حقوق شرکت­های ایران قاعده­ی اکثریت را بدون تعیین قلمرو آن پذیرفته است که این به نوبه­ی خود قاعده را بیش از پیش در معرض سوءاستفاده­ی دارندگان اکثریت سهام در شرکت­های ایرانی قرار داده است. این مقاله در صدد است تا با مطالعه­ی قلمرو قاعده­ی اکثریت در شرکت­های سهامی انگلیسی محدوده­ای را که در آن قاعده­ی اکثریت در رابطه­ی بین سهامداران اکثریت و اقلیّت حکمفرماست تعیین و ضمن آن نتایج قابل تعمیمی برای بهبود مقررات حقوقی در این زمینه در حقوق شرکت­های ایران بگیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

"A Comparative Study of the Scope of Majority Rule in Joint Stock Companies: The Case of England and Iran"

نویسنده [English]

  • ata rahmani
چکیده [English]

Majority rule has been a fundamental principle of corporate governance in the corporations and corporation laws of most countries including England and Iran. According to it, shareholders who hold the majority of the corporate shares will take collective decisions in joint stock companies and once taken such decisions will bind the company and every company member even those who were in the minority cam, disagreeing with the majority. Although principally shareholders are required to submit to resolutions adopted by a simple majority vote, this, however, does not follow that majority rule applies in every circumstance and on every issue. There are limitations in law that sensibly narrows the scope of applicability of the rule. In England, company law has put certain limitations on the scope of majority rule in order to address the possibility of abuse of rights by the majority. Such limitations can generally be classified into two categories. One concerns those imposed by the law, as every person, real or legal, is required to conform to the law. The other relates to those arising from the constitution, as it requires contracting parties to adhere their contract on the freedom of intention principle. In Iran, on the other hand, the company law has confirmed the majority rule, failing to determine its scope. This has caused the rule to be liable to abuse by the majority shareholders in Iranian Joint stock companies. By examining the scope of the majority rule in English companies, this paper seeks on the one hand to portray the field of application of the majority rule as between majority and minority shareholders in Iranian Joint stock companies and on the other hand to draw certain conclusions that can be extended in order to improve the Iranian company law on this matter. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Majority Rule
  • Personal Rights
  • Company Constitution
  • Shareholder Rights
  • Minority Shareholder Prot