ماهیت و مبانی بیمه‌ی مسوولیت مدنی اجباری در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه شهیدچمران اهواز

چکیده

به رغم رشد فزاینده‌ی میزان استفاده از بیمه‌های مسوولیت مدنی، اما هنوز ماهیت حقوقی این قرارداد آشکار نیست. توجیه آثار این قرارداد بر طرفین آن و اشخاص ثالث زیان‌دیده، صرفا با تکیه بر شناخت ماهیت این قرارداد ممکن خواهد بود. فاصله گرفتن از قواعد عمومی قراردادها در بیمه‌نامه‌های مسوولیت، نظیر تعهد بیمه‌گر در پرداخت خسارت به شخص ثالث زیان‌دیده حتی در صورت عمد بیمه‌گذار و سایر مواردی که با قواعد عمومی توجیه‌پذیر نمی‌باشند، همگی نشان از آن دارد که باید برای این نوع بیمه‌ها یک ماهیت مستقل در نظر گرفت. هرچند می‌توان از نظریه‌ی تعهد به نفع شخص ثالث و پرداخت خسارت منتسب به بیمه‌گذار سخن گفت اما به‌نظر می‌رسد ماهیت قرارداد بیمه‌ی مسوولیت اجباری، تضمین جبران خسارت زیان‌دیده به حکم قانون و در محدوده‌ی قرارداد بیمه باشد. ماهیت مستقلی که نه با نهاد تعهد به نفع شخص ثالث تطابق دارد و نه حفظ تعادل دارایی بیمه‌گذار. راز تشخیص این ماهیت در بررسی مبانی مسوولیت در قراردادهای بیمه‌ی مسوولیت مدنی نهفته است. در واقع اگر بپذیریم که تضمین حق، مبنای پذیرفته شده مسوولیت در حوزه‌ی مسوولیت‌های مشمول بیمه‌نامه‌ی اجباری مسوولیت مدنی می‌باشد، آن‌گاه مبتنی بر همین استدلال، ماهیت پیچیده‌ی بیمه‌ی اجباری مسوولیت مدنی توجیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Nature and Basis of Compulsory Liability Insurance in Law of Iran

نویسنده [English]

  • sayed mohammadhassan malaekehpour shoushtari
چکیده [English]

In contrast to increasingly using of liability insurance, but its legal nature is not clear. The justification of this contract' impacts on parties and third parties is possible, only by knowing the nature of the contract. Having distance from general rules of contracts in liability insurance, such as obligation of insurer to be liable for injured third party, even though the insured will be intended, and other cases that are not justifiable by the general rules; it shows that liability insurance has an independent nature. Although, we can speak about third party beneficiary and loss payment caused by insured, but it appears that its nature is ensuring compensation of injured party by virtue of law and in limitation of insurance contract, independent nature that does not comply with third party beneficiary nor remaining of policyholder's assets balance. The secret of this nature is latent in the liability basics of liability insurance contract. If we approve that guarantee of rights is the basis of liability in the field of liabilities covered by policy, then on this argument, complex nature of liability insurance will be justify.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Insurance
  • Liability
  • Liability Insurance
  • Third party beneficiary