بررسی تطبیقی کاربرد اصطلاح سبب و واﮊه‌های نزدیک به ﺁن در چهار علم فلسفه، فقه، اصول و حقوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانش آموخته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22055/ajkrl.2020.26418.1021

چکیده

یکی از موضوعات مهم و دشواری که در فقه و حقوق اسلامی مطرح است، موضوع مرزبندی میان سبب و دیگر اصطلاحات مشابه آن است که فقها و حقوقدانان در تعریفی که از آن­ها به عمل آورده­اند بعضا هیچ گونه تفاوتی بین آن‌ها قائل نشده­اند. در موارد فراوانی این اصطلاحات را به جای همدیگر و در بعضی موارد آن­ها را کنار هم می­آوردند و این مطلب منشاء اشتباهات و اختلاف نظرهای فراوانی شده است. بر اساس بررسی­های انجام شده در این تحقیق می­توان گفت که منظور از سبب چیزی است که اگر نباشد خسارت حاصل نمی­شود و اگر چه وجود سبب در ایجاد علت دخالت دارد به نحوی که اگر سبب نباشد علت، تأثیری نخواهد داشت اما سبب تمام علت نیست بلکه جزیی از اجزای علت تامه است. در مقابل، مقصود از علت، ﺁخرین جزء علت تامه است که با موجود شدن ﺁن، معلول (خسارت) بلافاصله تحقق پیدا می­کند و منظور از شرط عاملی است که با مؤثر گردانیدن علت به تنهایی زمینه ساز وقوع علت یک چیز بوده و دخالتی به طورمستقیم یا غیر مستقیم در ایجاد چیزی ندارد. اما نتیجه‌بخشیﺁن چیز وابسته به ﺁن است همچنین این تحقیق نشان می­دهد که این واﮊه از علم فلسفه وام گرفته شده و وارد فقه و اصول و علم حقوق شده است اما در فلسفه نیز به معنایی مستحدث و متمایز از معنای لغوی ﺁن مورد توجه نبوده است و کلیه کاربردها به معنای نزدیک ﺁن بسیار نزدیک است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Use of the Term Cause and Words Close to it in the Four Sciences of Philosophy, Figh, Ow-Soul and Law

نویسندگان [English]

  • Abdolhosseyn Rezaei rad 1
  • Ma'soumeh Sayyahi 2
  • Khosro Neshan 3
1 Associate Professor, Faculty of Theology & Islamic Teachings, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 M.A. of Faculty of Theology & Islamic Teachings, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 Assistant Professor ,Faculty of Theology & Islamic Teachings, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

One of the important and difficult issues that arise in the figh and Islamic law is the distinction between cause and other terms close to it, which jurists and lawyers do not differentiate between them in the definition. In many cases, these terms were brought together instead of each other and in some cases, and this has been the source of many mistakes and disagreements. Based on the studies conducted in this study, it can be said that the cause is something that if it is not, no damage will be caused, and although the existence of the cause is involved in creating the cause, so that if it is not the cause, the cause will not have an effect, but Cause is not the whole cause, but part of the cause of the complete cause. In contrast, the purpose of the cause is the last component of the complete cause that occurs immediately after the existence of the effect (damage) and means the condition of the factor that by causing the cause alone is the cause of the occurrence of the cause of something and interference with Directly or indirectly in creating nothing. But the conclusion of this thing depends on it. Also, this research shows that this term has been borrowed from the science of philosophy and has entered jurisprudence, principles and jurisprudence, but in philosophy, it has not been considered in a new and distinct meaning from its literal meaning and all applications mean very close.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cause
  • Reason
  • Term
  • Loss
  • Figh
  • O-soul
  • Philosophy
  • Law